Bulunduğumuz noktadan gözlemlediğimiz evren, 13.7 milyar ışık yılı çapında bir alan ve biz bunun merkezindeyiz, gibi... Aslında evrenin merkezinde olmadığımızı, sadece gözlemleyebildiğimiz 13.7 milyar ışık yılı çağlı bir hacimi taradığımız için böyle olduğunu tahmin ediyoruz. Evrenin şu an ki büyüklüğünün, 80-90 milyar ışık yıllık olabileceği bile belirtiliyor. Yani merkezde değil, bir yerlerdeyiz işte... Bulunduğumuz konumu (evrene göre) bilemiyoruz ama aklıma bir yol geldi, fikirlerinizi merak ediyorum. Foton doğrusal olarak hareket ediyor. Ancak bir ışık kaynağından yayılan fotonlar saçılıyor. Buna karşılık lazer ışınlarında fotonlar, düzenli sıra halinde ve birbirlerine paralel çıkıyorlar. Ancak mesafe artınca onlar bile birazcık saçılıyor. Bu saçılmanın, evrenin genişlemesinden kaynaklanıyor olabilir mi? Eğer öyle ise foton gene doğrusal olarak hareket eder ama başlangıçta paralel olan hareket yönleri, genişleme ile birbirinden uzaklaşır. Bir bakıma uzay-zamanın eğiminden dolayı da diyebiliriz buna... Eğer böyle ise, lazer ışınında paralel doğrultuların (başlangıçtaki aralarındaki mesafeye göre), alınan mesafe ile uğradığı saçılım sonucu , aralarındaki matematiksel ilişkiye göre , evrenin neresinde olabileceğimize dair yaklaşık bir bilgi üretebilir miyiz? Uzun bir soru oldu ama eğer bu açısal saçılma var ise, bunun mesafeye oranla, evrenin farklı yerlerinde farklı olması gerekmez mi?

Bulunduğumuz noktadan gözlemlediğimiz evren, 13.7 milyar ışık yılı çapında bir alan ve biz bunun merkezindeyiz, gibi... Aslında evrenin merkezinde olmadığımızı, sadece gözlemleyebildiğimiz 13.7 milyar ışık yılı çağlı bir hacimi taradığımız için böyle olduğunu tahmin ediyoruz. Evrenin şu an ki büyüklüğünün, 80-90 milyar ışık yıllık olabileceği bile belirtiliyor. Yani merkezde değil, bir yerlerdeyiz işte... Bulunduğumuz konumu (evrene göre) bilemiyoruz ama aklıma bir yol geldi, fikirlerinizi merak ediyorum. Foton doğrusal olarak hareket ediyor. Ancak bir ışık kaynağından yayılan fotonlar saçılıyor. Buna karşılık lazer ışınlarında fotonlar, düzenli sıra halinde ve birbirlerine paralel çıkıyorlar. Ancak mesafe artınca onlar bile birazcık saçılıyor. Bu saçılma, evrenin genişlemesinden kaynaklanıyor olabilir mi? Eğer öyle ise foton gene doğrusal olarak hareket eder ama başlangıçta paralel olan hareket yönleri, genişleme ile birbirinden uzaklaşır. (Bir bakıma uzay-zamanın eğiminden dolayı da diyebilir miyiz buna o zaman ?...) Eğer böyle ise, lazer ışınında paralel doğrultuların (başlangıçtaki aralarındaki mesafeye göre), alınan mesafe ile uğradığı saçılım sonucu , aralarındaki matematiksel ilişkiye göre , evrenin neresinde olabileceğimize dair yaklaşık bir bilgi üretebilir miyiz? Sorular zinciri oldu ama eğer bu açısal saçılma var ise, bunun mesafeye oranla, evrenin farklı yerlerinde farklı olması gerekmez mi?

Fotonun yani ışığın , uzay-zaman eğimi tarafından bükülmesi , etkilenmesine değinmişsiniz sanırım . Eğer açısal saçılma ile evrendeki \'\' salt konumumuzu \'\' ifade edebilecek bile olsak şöyle bir sorun ortaya çıkacak ; Açılsal saçılma için referans alacağımız konumun ne derece de açısal saçılmaya uğradığı ? Zaman , ışık , kütle çekimi ve diğer kuvvetler evrenin farklı yerlerinde , farklı etki gösteriyorlar . Bu parametrelerin \'\' ışığa vede ışığın açısal saçılmasına \'\' etki etmeyeceğini düşünmek ; bilim de cinayet demek . (:

Evrenimiz , madde ve anti-madde oranlarının uyumlu olması yada kütle çekim - karanlık enerji tezatlığının doğru oranda olması sonucu VAR . Eğer big bang \' in birden çok evren yarattığını varsayarasak ; bahsettiğiniz açısal saçılmaya etki eden şey belkide OLASI EVRENLER arasında bulunan bir alanın / maddenin / bir şeyin sonucu olarak etki ediyordur . Kabul edelim bilimsel olarak güzel saçmaladım . (:

Yazdıklarınızı mantık açısından sorgulamak haddime değil... sorum basit olarak şunu içeriyor, evren genişlediğine göre, birbirine paralel yola çıkan iki foton arasındaki mesafenin, alınan yol ile açılması gerekiyor. Çünkü onların izledikleri doğru tek boyutlu ve evrenin 3 boyutlu koordinat sistemine göre bu doğrunun konumu değişmiyor olmalı. Yani evrenin genişlemesi ile galaksilerin birbirinden uzaklaşması gibi, paralel başlangıçlı fotonlarda birbirinden uzaklaşmalı... Bu uzaklaşmak mesafesine dayanarak, evrenin nereseninde olabileceğimizi yaklaşık saptayabilir miyiz ? (2000 küsür yıl evvel Yunan matematikçiler, gölgelerin boylarından yola çıkarak, dünyanın çevresini, güneşten uzaklığını filan yaklaşık olarak bulmuşlar. Şu anki imkanlarla daha fazlasını yapabilemez miyiz?)

yolladığımız o lazer ışınları evrende yol alırken aynı anda evren zaten genişlemesini sürdürmüş olacak... yani biz nasıl şu an evrenin 13.7 milyar yıl önceki halini görüyorsak, evrenin tamamında yerimizi öğrenmek için yaptığımız yöntemler sonucu bütün evrendeki yerimizin sadece 90 milyar yıl önceki konumumuzu öğrenmiş olacağız. :)

Bir balon alın ve sönükken üstüne iki tane paralel çizgi çizin. Sonra aralarındaki mesafeyi ölçün. Ardından balonu şişirin, şimdi bu paralel çizgiler arasındaki mesafe, balonun şişmesi ile oranlı olarak artacak. Bu iki mesafe arasındaki farkı hesaplayarak, balonun şişme miktarını bulabiliriz. Eğer merkeze, olan uzaklığımızı biliyorsak, balon üzerinde hangi bölgede olduğumuzu (ortasında mı, sonunda ya da başında mı, genişlemenin ilk ya da son bölgesinde) yaklaşık olarak bulabiliriz. Bu mantıkta sorulmuş bir soru ...

Galiba bunu ölçümleyebilmeniz mümkün değil. Başlangıçta yolladığınız fotonların aralarındaki mesafenin ölçülmesi için kullandığınız yöntemin kendisi de zamanla genişlemekte. Bu test belki evrenin çeşitli yerlerindeki genişleme hızları farklı ise bu farkın oranını verebilir ama diğer koşullarda tüm referans noktaları genişlemeye maruz kaldığından testin gerçekliğini belirleyecek bir sabit yok gibi. Belki gelişmiş bir yöntem mesela kütle çekim dalgaları ile bunu ölçmek mümkündür ama önce bu dalgaları lab ortamında üretebiliyor olmamız gerekebilir.

@vide supra, çok güzel bir cevap... Teşekkür ederim. ama ek bir yorum daha isteyeceğim... Dünya ile Ay arasındaki mesafeyi ölçmek için lazer ışığı kullanıldığında; Dünya dan, Ay yüzeyine yollanan lazer ışığını çapı genişlemiş diye okumuştum. Tam kaynağını hatırlamıyorum. Ama http://vlab.amrita.edu/?sub=1&brch=189&sim=342&cnt=1 adresinde , lazer\'inde diğer ışınlar gibi bir saçılma yaptığını belirtiyor. Sadece diğerlerine oranla çok daha küçük... Sorum bu saçılmanın, genişlemeden kaynaklanıyor olma ihtimaline dayanıyor. Fikriniz?

Evet apollo 11 zamanında yüzeye dünya ile mesafeyi öçmek için bir ayna bıraktığını okumuştum. Attığınız linkte de ışın yayınım kuralından bahsetmiş beam divergence formülü olarak. Buna göre en güçlü ve odaklanmış lazerler ile ki aya gönderilenlerin bunlar olduğunu düşünürsek ay yüzeyinde 6.5 km dağıldığı hesaplanmış. https://en.m.wikipedia.org/wiki/Lunar_Laser_Ranging_experiment Çok fazla bilmediğim teknik bilgi var ve lazerin neden mükemmel paralel foton yollayamadığını bilmiyorum açıkçası ama formül doğru görünüyor. Sorulacak soru belki de eğer genişlemenin etkisi varsa bile 2 3 cm açıklığından çıkan lazerin 6.5 km dağılması çok büyük bir hata payı yani buradan bir cevap çıkarabilir miyiz?

peki bu dağılma fotonun yapısından dolayı ise :) şimdi bildiğiniz üzere foton dalga-parçacık ikililiği gösterir... şimdi sadece fotonu parçacık tekliğinden gönderebilseydik böyle bir durum olmayabilir. bilemiyorum... ama yinede bu fark çok büyük 6.5 km...

Bir de ışık hızı limiti ve ışığın bu dalga-parçacık ikililiğinin asıl sebebinin zaten evrenin genişlemesi olduğuyla ilgili bir makale okumuştum. Ne kadar doğru bilinmez tabi ama eğer böyleyse fotonların bu konuda çok da tarafsız ve güvenilir parçacık olmadıkları ihtimali de var:)

Hata payı olma ihtimali yüksek gibi... Maalesef benimde teknik düzeyde anlayacak kadar bilgim yok. Diğer yandan, Eğer hata payı olmayacak şekilde bir deney yapılırsa ? Belki doğru bir sonuç üretilebilir. Ki bu bir teknoloji sorunu oluyor. Diğer yandan diğer elektromanyetik dalgalarda aynı mesafe de, saçılma ne düzeyde oluyor acaba ? Mesela mikrodalga ışınlarla, nötron demetleri ile vb değişik frekanslardaki, elektromanyetik dalgalarla... Kanımca, bunları kıyaslayarak, en azından dalga boyu ile hata payı/saçılma arasındaki ilişki çözümlenebilir gibi? Bilemiyorum tabiki, sadece varsayım benimkiler.

Foton düz bir yolda ilerlediğini sanırken, aslında dünyanın ve aynı kütleçekiminin bktüğü uzaydan dolayı bu yolu izliyorsa, bu da bir veri olarak kullanılabilir mi acaba?