Orta Okul seviyesine göre karanlık madde karanlık enerji ve anti maddeyi anlatır mısınız ? Şimdiden teşekkürler.
Bunların içinde en iyi bilineni anti maddedir. Adı üzerinde, maddenin ters yönlüsüdür. Evrende her hangi bir şey varlık bulurken yani yaratılırken bir simetri bozulur. Sıfırdan bir şey yaratılırken sonuç sıfır verecek şekilde varlıklar oluşur. Yani +1 ve -1 toplamda sıfır ederler. O yüzden diyelim ki +1 elektrik yüklü bir madde parçacığı meydana gelmişse, otomatik olarak -1 yüklü başka bir parçacık da aynı anda meydana gelir. Birisi sağa doğru dönüyorsa, diğeri sola doğru döner. Yani bir madde meydana gelirken tek başına var olamaz. Mutlaka antisiyle birlikte doğmak zorundadır. Bu bir zorunluluktur. Meydana gelen bu iki karşıt madde eğer birbirleriyle temas ederlerse tamamen yok olurlar. Yani geriye hiç bir şey kalmaz. Sonuç sıfır olur. Medyadan duymuşsundur, CERN gibi parçacık hızlandırıcıları vardır. Bunlar çok hızlı parçacıkları çarpıştırıp başka parçacıklar meydana getirirler. Bu arada anti parçacıklarıda meydana getiriler. Bu anti parçacıkları manyetik bir ortamda muhafaza edebiliyorlar. Böylece bir anti proton ve bir anti elektronu bir araya getirip bir anti hidrojen atomu oluşturabiliyorlar. İşte anti madde odur.
Karanlık madde ve kara enerji orta okul seviyesinde nasıl anlatılır bilmiyorum. Zaten anti madde bile ağır sayılır ama en basit şekilde anlatayım. Evrenimizdeki toplam maddenin sahip olduğu bir kütle çekim gücü vardır. Son zamanlarda galaksi kümelerinin (Gökadalar ) bu çekim gücüyle açıklanamaz şekilde hareketler yaptığı anlaşıldı. Yani galaksiler öyle hızlı hareketler yapıyorlar ki mevcut kütle çekim gücü onları bir arada tutmaya yetmiyor. Bu az bir fark değil. Tam otuz kat daha fazla madde olması gerekiyor ki gökadalar şu andaki hareketlerini yapabilsinler. Yoksa savrulup gidecekler. İşte bu nedenle evrenimizde bize gözükmeyen ama mevcut maddenin otuz katı kadar karanlık bir madde olduğu sonucuna vardılar. Bu madde neden oluşuyor diye sorarsan, bunu kimse bilmiyor. Bizim bilmediğimiz bir tür maddesel özellik bu. Ama kütle çekimi sağlıyor. İşte karanlık madde bu. Kara Enerji\'ye gelince... O tamamen farklı bir şey. Karanlık maddeyle hiç bir alakası yok. Şöyle anlatmaya çalışayım; Kara enerji \"boş uzayın\" enerjisidir. Bilirsin, evrenimiz bir büyük patlama (Big beng) ile meydana gelmiş ve o zamandan beri küresel olarak genişlemektedir. İşte bu genişleyen maddenin aralarındaki boş uzayda bu kara enerji bulunuyor. Evren genişledikçe boş uzay miktarı da büyüyor. Kara enerji itici bir kütle çekim gücü içeriyor. Evren küçükken pek bir etkisi olmadı ama evren büyüyüp, genişledikçe boş uzay ve tabi enerjisi de büyüyor. Büyüdükçe de itici kütle çekim gücü evrenimizdeki maddeleri bir birlerinden uzaklara itiyor. İşte kara enerji denilen şey de bu. Evrenimizin genel toplam varlığının yüzde yetmişinin bu kara enerji olduğu hesaplanmış. Yüzde otuz kadarı da karanlık madde zaten. Geriye bizi meydana getiren madde adına pek bir şey kalmıyor. Ama bu çok mantıklı bir açıdan bakarsan. Bir atom da aslında tamamen boşluktan oluşur. İşte evren de aynı durumda gibi gözüküyor. Yine anlamadığın bir yer olursa sorabilirsin. İyi dersler.
Karanlık enerji,evrenin genişlemesini sağlayan enerjidir.Büyük patlamadan beri vardır.Bu enerji,yıldızları,galaksileri bizden uzaklaştırır ve evreni genişletir.Biz, galaksilerin bizden uzaklaştığını doppler etkisiyle anladık.Evrende madde miktarı artarsa,evren kendi içine çökebilir.
![Uzay Çalışmalarının Önemi - Süleyman Fişek [Röportaj]](https://fizikist.com/uploads/img/uzay-calismalarinin-onemi.jpg "Uzay Çalışmalarının Önemi - Süleyman Fişek [Röportaj]")