Astronominin tahminlerinden biri; Dünya’ya Mars gezegeni büyüklüğünde bir gezegenin çarptığı ve bu çarpışmanın sonucu olarak bir parçalanma yaşanıp Ay’ın oluşmuş olabileceği yönünde. Ay’ın Dünya üzerinde ölçülebilen en büyük etkisi med-cezir olarak bilinen durumdur. Dünya ve Ay arasındaki çekim kuvveti, suyla kara arasındaki “adhezyon” denilen; birbiriyle ilişkili farklı maddelerin arasındaki çekim gücünden çok daha büyüktür. Bu sebeple, Ay’ın Dünya üzerinde yarattığı kütleçekim kuvveti, Dünya’ya olan uzaklığının değişmesiyle okyanus ve denizlerin kabarma veya alçalmasına yol açar. Gel-git olarak da tanımlanan med-cezir bu sebeple oluşmaktadır. Fakat Dünya’da yaşanan med-cezirin tamamı Ay nedeniyle oluşmuyor.
Yaklaşık üçte bir oranında Güneş’in kütle çekim etkisi de med-cezirin yaşanmasında rol oynar. Ay, med-cezire sebep olan bu durum nedeniyle Dünya’dan her yıl 4 santimetre kadar uzaklaşıyor. Ancak bu uzaklaşma Dünya-Ay arasındaki etkiyi değiştirmiyor. Çünkü Dünya da bu uzaklaşma etkisi nedeniyle her yıl kendi etrafında dönme süresini 0,02 milisaniye uzatıyor. Bilindiği gibi; Dünya’nın kendi etrafındaki dönüş süresi 1 güne karşılık gelir. Yani Ay ilk oluştuğunda Dünya’ya çok daha yakınken, Dünya’nın dönme hızının da bu nedenle farklı olduğu ve bir günün 8 saat uzunluğunda yaşandığı tahmin ediliyor. Sonuç olarak Ay olmasaydı, Dünya kendi ekseni etrafında şu anki hızına kıyasla çok daha yüksek bir hızla dönecek ve hem yüzeyindeki rüzgarlar çok şiddetlenecek, hem de gün süresi kısalacaktı.
Böyle bir senaryoda hava, kara ve denizler arasındaki ısı değişimi daha hızlı olur ve doğu-batı doğrultusunda saatteki hızı yaklaşık 160 kilometre olan kasırgalar eserdi. Bu derece sert iklim koşulları, başta insan olmak üzere karmaşık yapıdaki organizmaların yaşaması için elverişsiz bir ortam anlamına geliyor. Zaten med-cezirin bile olmaması ya da sadece Güneş etkisiyle çok düşük oranda yaşanması okyanus yaşamının hiçbir zaman oluşmamasına sebep olabilirdi.
Kaynak
http://popsci.com.tr/2015/04/07/ay-olmasaydi-ne-olurdu/
4 yorum
En Son Yazılar
![Uzay Çalışmalarının Önemi - Süleyman Fişek [Röportaj]](https://fizikist.com/uploads/img/uzay-calismalarinin-onemi.jpg "Uzay Çalışmalarının Önemi - Süleyman Fişek [Röportaj]")
Fizikist © Copyright 2008 - 2024
Cengiz İskender Özka
Muhtemelen bilgiyi eksik verdiler ya da eksik çevirdiler. Aslında tam doğrusu şöyle olacak: Dünya ilk oluştuğunda çok hızlı dönüyordu AY olmasaydı o hızla dönmeye devam edecekti ve yaşam oluşmayacaktı. Ama AY Dünyanın dönüş hızını yavaşlatarak 8 saatten 24 saate çıkardı ve dünya üzerindeki yaşamın olanağını oluşturdu. Diğer yandan Ay sürekli dünyadan uzaklaşıyor ama çekim etkisinin azalması dünyanın yavaşlamasına nasıl etki ediyor konusunda yeterince açıklama yapılmamış. Aslında AY-Dünya ikilisinin birbirleri üzerindeki çekim etkisinin yol açtığı sürtünme bir yandan Dünyanın dönüş hızını yavaşlatırken diğer yandan Ay'ın Dünyadan uzaklaşmasına neden oluyor diye bir açıklama yapılırsa sorun da ortadan kalkar diye düşünüyorum.
Oğuz Güneralp
Ay uzaklaştıkça dünyanın dönüş hızı azalıyorsa,ay olmadığında durması ya da çok yavaş dönmesi lazım değil mi?
Ilknur Salamova
Cengiz arkadaş doğru söylüyor. Ay ilk oluştuğunda Dünyaya çok daha yakındı ve dünyanın dönme hızı da bu nedenle farklıydı, bir gün 8 saatti yazmışsnız. ama sonra da farklı bir sonuç çıkarmışsınız. bu nasıl iş?
Cengiz İskender Özka
Ay dünyaya yakınken dünya daha hızlı dönüyorsa uzaklaştıkça daha yavaş döner. Peki nasıl oluyor da Ay olmasaydı dünya daha hızlı dönerdi sonucu çıkıyor. Çünkü dünyanın hızlı döndüğü zamanlar zaten Ayın yakın olduğu zamanlarmış Ay olmasa daha yavaş döner sonucu çıkması gerekmez mi?