Dünyanın dört bir yanındaki bilim insanları, gerçek biyolojik yaşınızı ölçebilecek yeni bir 'saat' türü oluşturmak için yapay zekâyı kullanmaya çalışıyorlar.
Yakın zamanda yapılan bir girişim, karışıma psikolojik faktörler ekledi ve bazı ilginç tahminlerde bulundu. İlk testler, ruh sağlığının etkisinin zaman zaman, sigara içmek de dâhil olmak üzere fiziksel hastalık ve alışkanlıklardan daha ağır basabileceğini gösteriyor.
Kronolojik yaş, doğumunuzdan itibaren kaç yıl geçtiğine bağlıdır ancak iki kişinin aynı sayıda doğum gününü kutlamış olması, onların eşit derecede sağlıklı oldukları anlamına gelmez.
Araştırmacılar, bir kişinin fiziksel sağlığının, bağırsak mikrobiyomu veya kandaki iltihap belirteçleri gibi belirli yönlerini ölçerek, bir gün, biyolojik olarak birinin ne kadar 'genç' veya 'yaşlı' olduğunu tahmin etmeyi umuyorlar.
Tahmin doğruysa, uzmanların bazı bireylerin neden diğerlerinden daha hızlı yaşlandığını ve bu yaşlanma sürecine hangi yaşam tarzı faktörlerinin katkıda bulunduğunu anlamalarına yardımcı olabilir.
Ancak, önceki biyolojik yaş bulma girişimlerinde eksik olan önemli bir bileşen var: zihinsel ve duygusal durumumuz.
2021'de 2,3 milyon Yeni Zelandalı arasında onlarca yıl süren bir araştırma, zihinsel bozukluklar ile fiziksel hastalık ve ölüm başlangıcı arasında güçlü bir ilişki buldu.
Aynı yıl içinde yapılan başka bir araştırma, zihinsel sağlık sorunları öyküsünün orta yaştaki hızlı yaşlanma ile ilişkili olduğunu buldu. Dahası, bu yaşlanma etkisi, yaşa bağlı diğer hastalıkların ortaya çıkma eğiliminden yıllar önce meydana geldi.
Bu bulguları kullanarak, Amerika Birleşik Devletleri ve Hong Kong'daki araştırmacılar, çeşitli psikolojik sağlık faktörlerini ve kan biyobelirteçlerini içeren yeni bir yaşlanma saati oluşturmak için bir bilgisayar algoritması tasarladılar.
Algoritmayı, yalnızca 45 yaş ve üzeri katılımcıları içeren China Health and Retirement Longitudinal Study (CHARLS) veri setindeki yaklaşık 5.000 sağlıklı yetişkinden alınan veriler üzerinde eğittiler ve ardından başka bir 7.000 kişiden gelen veriler üzerinde test ettiler.
Bu, araştırmacıların yalnızca bu kadar büyük bir Çin kohortunda (çoğu çalışma Batı popülasyonlarında yapılır) bir yaşlanma saati ilk kez eğitmesidir ve aynı zamanda zihinsel sağlık streslerini ilk dahil edenlerden biridir.
Sonuç olarak, yazarlar mutsuz veya yalnız hissetmek gibi psikolojik faktörlerin bir kişinin biyolojik yaşına 1,65 yıl eklediğini buldu. Etki, biyolojik cinsiyet, yaşam alanı, medeni durum ve sigara içme durumu dâhil olmak üzere diğer bireysel demografik özellikleri aştı.
Yazarlar, "Biyolojik yaş üzerindeki önemli etkisi nedeniyle, yaşlanma çalışmalarında psikolojik bileşenin göz ardı edilmemesi gerektiği sonucuna varıyoruz" diyor.
Katılımcıların psikolojik iyi oluş verileri sekiz duyguya dayanıyordu: rahatsız, yalnız, mutsuz, odaklanmamış, huzursuz, depresif, umutsuz veya korkulu.
Saat, kanser, kalp hastalığı, karaciğer hastalığı, akciğer hastalığı veya felç ile yaşayanlar da dâhil olmak üzere hasta bireyler üzerinde özel olarak test edildiğinde, ana sağlıklı kohorttaki benzerlerinden daha yaşlı olduklarını doğru bir şekilde tahmin etti.
Bu arada sigara içmek, kendi başına yaklaşık 1.25 yıllık yaşlanmayı ekledi.
Bu, algoritmanın sigara içmeyi depresyon veya yalnızlıktan daha az sağlık riski taşıdığı anlamına gelmez; sigara içmek birçok kanser ve kalp hastalığı için önde gelen risk faktörlerinden biri olmaya devam etmektedir.
Ancak saatin tahminlerine dayanarak, eğer evli olmayan bir kişi nadiren mutlu hissediyorsa çoğu zaman umutsuz hissediyorsa ve uyku sorunu yaşıyorsa, bunun sağlığı üzerinde tek başına sigara içmekten daha büyük bir etkisi olabilir.
0 yorum