Andromeda Yakınlarında Yörüngede Olan ve Nadir Bulunan "Orta Kütleli" Kara Delik Bulundu

Gözlemlediğimiz kara deliklerin büyük çoğunluğu çok farklı iki sınıftadır. Ya yıldız boyutundadırlar ve Güneşimizin kütlesinin birkaç on katı ağırlığına sahiptirler; ya da süper kütlelilerdir ve yıldızımızın milyarlarca katı olmasa da milyonlarca ağırlığına sahip kara deliklerdir. Orta kütleli kara delikler ise tam ortada olan, anlaşılması zor bir sınıf olmaya devam ediyor.

Orta kütleli kara delikler grubunun birkaç üyesi keşfedildi ve en sonuncusu da yakındaki Andromeda galaksisinde. Bu yeni kara delik, B023-G078 olarak bilinen yıldız koleksiyonunda keşfedildi ve Güneş'in kütlesinin yaklaşık 100.000 kat ağırlığında. Yakın zamanda bir cüce galakside de benzer büyüklükte bir kara delik keşfedilmişti.

B023-G078'in Andromeda Gökadası'nın yörüngesinde dönen küresel bir küme olduğuna inanılıyordu, ancak bu keşif bu görüşü değiştirdi. The Astrophysical Journal'da yayınlanan çalışmalarında araştırmacılar, bulgunun Andromeda tarafından parçalanmış bir galaksinin soyulmuş bir çekirdeği olabileceğini öne sürüyorlar. 

Soyulmuş çekirdek ve Andromeda (M31) çevresindeki konumu.

 

Utah Üniversitesi'nde astronomi doçenti kıdemli yazar Anil Seth yaptığı açıklamada, "B023-G078 nesnesinin Andromeda'daki en büyük nesnelerden biri olduğunu biliyordum ve soyulmuş bir çekirdeğe aday olabileceğini düşündüm. Ancak bunu kanıtlamak için verilere ihtiyacımız vardı. Daha fazla gözlem elde etmek için çeşitli teleskoplara başvuruyorduk. Uzun yıllar boyunca önerilerim her zaman başarısız oldu. 2014'te soyulmuş bir çekirdeğin içinde süper kütleli bir kara delik keşfettiğimizde, İkizler Gözlemevi bize bu fikri keşfetme şansı verdi." dedi.

Yıldız koleksiyonu küresel bir küme gibi görünse de, B023-G078'in gerçek doğası hakkında birçok şey sakladığına dair bazı şüpheler var. Araştırmacılar yeni kara deliğin kütle dağılımını ve kimyasal bileşimi incelediler ve değişken olduğunu buldular: küresel kümeler aynı anda oluşma ve tek tip olma eğilimindeydi.

Ayrıca bu soyulmuş çekirdekteki yıldızların hareketini de incelediler ve tuhaf bir şekilde hareket ettiklerini keşfettiler. Küçük bir uzay alanında bulunan oldukça büyük bir şeyin yörüngesindeydiler.

Liverpool John Moores Üniversitesi'nden baş yazar Dr. Renuka Pechetti, "Aldığımız yıldız hızları bize tam merkezde bir tür karanlık kütle olduğuna dair doğrudan kanıt veriyor. Küresel kümelerin büyük kara delikler oluşturması çok zordur. Ancak, soyulmuş bir çekirdeğin içinde ise, daha büyük olana düşen daha küçük galaksiden bir kalıntı olarak bırakılmış bir kara delik zaten mevcut olmalıdır." dedi.

Bu nesneyi bulmak, ikisi bir arada bir astrofizik anlaşmasıdır. Soyulmuş çekirdekler nadirdir ve galaksi oluşumuna dair içgörü sağlar çünkü tüm büyük galaksiler daha küçük olanları yayarak büyür ve orta kütleli kara delikler de nadirdir. Orta kütleli kara delikler bize daha küçük galaksilerin nasıl evrimleştiğini ve belki de süper kütleli kara deliklerin nasıl bu kadar büyüdüğünü söyleyebilir.

 

Kaynak:

https://www.iflscience.com/space/very-rare-black-hole-found-orbiting-andromeda/