2023'te Dikkat Edilmesi Gereken Beş Uzay Keşfi Görevi

NASA'nın Artemis 1 görevinin (nihayet) tamamlanması, James Webb Uzay Teleskobu'nun açılışı ve Çin'in Tiangong uzay istasyonunun tamamlanması gibi başarılarla uzay araştırmaları açısından olaylı bir yıl oldu.

2023 yine yoğun bir yıl olacak. İşte dikkat edilmesi gereken en heyecan verici beş görev.

 

1. Jupiter Icy Moons Explorer

Avrupa Uzay Ajansı (ESA), Nisan ayında, Avrupa'nın Jüpiter'e yönelik ilk özel robotik görevi olacak Jupiter Icy Moons Explorer’ı (JUICE) fırlatmaya hazırlanıyor. JUICE, Güneş Sistemi boyunca inanılmaz bir uçuş yörüngesi gerçekleştirdikten sonra Temmuz 2031'de gezegene ulaşacak. Görev, Jüpiter'in yörüngesine girecek ve büyük buzlu ayları Europa, Ganymede ve Callisto'nun çok sayıda uçuşunu gerçekleştirecek.

Dört yıllık ay uçuşlarından sonra JUICE, Güneş Sistemi’ndeki en büyük ay olan Ganymede'nin etrafında yörüngeye girecek - başka bir gezegenin ayı etrafında yörüngeye ulaşan ilk uzay aracı olacak. Jüpiter'in buzlu ayları, hepsinin, donmuş yüzeylerinin altında sıvı su okyanusları barındırdığına inanıldığı için ilginçtir. Özellikle Europa, Dünya dışı yaşam için Güneş Sistemi’ndeki en olası yerlerden biri olarak kabul edilir.

 

JUICE, iç okyanusları incelemek için buza işleyen radar dahil on bilimsel cihazla donatılacak. Radarın bu şekilde kullanılması, yer altı okyanuslarının haritalanmasında pratik bir ilk adımdır ve gelecekte su altı araçları içeren daha egzotik görevlerin yolunu açar - bazıları zaten ileri sürülmüştür. Fırlatma penceresi 5 Nisan'dan 25 Nisan'a kadar.

 

2. SpaceX Starship

Bu yazının yazıldığı sırada havacılık şirketi SpaceX tarafından herhangi bir tarih duyurulmamış olsa da, süper-ağır Starship uzay aracının ilk yörüngesel test uçuşunun 2023'ün başlarında gerçekleşmesi bekleniyor. Starship, insanları Dünya'dan uzaydaki hedeflere taşıyabilecek en büyük uzay aracı olacak (Uluslararası Uzay İstasyonu daha büyük, ancak uzayda bir araya getirildi). Alçak Dünya yörüngesine 100 ton kargo kaldırma kapasitesine sahip, şimdiye kadar uçmuş en güçlü fırlatma aracı olacak.

Starship, Starship uzay aracı (mürettebatı ve kargoyu taşıyan) ve Super Heavy roketinden oluşan iki bileşenli bir sistemin ortak adıdır. Roket bileşeni, ayrılıp kontrollü bir inişle Dünya'ya dönmeden önce Starship'i yaklaşık 65 km yüksekliğe kaldıracak. Üst Starship bileşeni daha sonra kendisini yörüngeye giden yolun geri kalanında itmek için kendi motorlarını kullanacak.

Sistemin Starship kısmının, değişen derecelerde başarı ile, birkaç kısa test uçuşu yapıldı. Ancak yaklaşan uçuş, uzaya ulaşmak için tüm sistemin kullanılacağı ilk sefer olacak. Bu ilk yörünge uçuşunun başlangıçta Eylül 2022'de fırlatılması planlanmıştı, ancak birkaç kez ertelendi.

 

3. dearMoon

İnsanları Ay etrafında altı günlük bir yolculuğa çıkaracak ve geri getirecek olan uzun zamandır beklenen dearMoon projesinin Starship'te fırlatılması bekleniyor ve başlangıçta 2023 için planlanmıştı. Kesin tarih, Starship'in başarılı testine bağlı olacak, ancak 2018'den beri kayıtlarda. Bu, ilk gerçek derin uzay turizmi fırlatması olacak.

Girişimci Yusaku Maezawa tarafından finanse edildi ve tamamı ödenmiş yolculukta Maezawa'ya katılmak üzere sekiz kişiyi (ve bilinmeyen sayıda mürettebatı) seçmek için bir yarışma düzenlendi. Kazananlar ve kullanılan kriterler açıklanmadı, ancak konukların tanınmış veya gelecek vadeden sanatçılar olabileceğinden şüpheleniliyor.

Daha önce sadece inanılmaz katı kriterler kullanılarak seçilen astronotlar derin uzaya çıkabildiğinden (not: 100 km'ye kadar olan 10 dakikalık kısa gezintileri saymıyoruz), bu görev, uzay hakkında düşünme şeklimizde büyük bir değişikliği işaretleyecek. Birkaç günlük tam bir yolculuk hem sağlık hem de mühendislik açısından aşırı riskler içerir.

DearMoon görevinin başarısı ya da başarısızlığı, derin uzay turizminin ya bir sonraki büyük şey olmasını ya da boş bir hayale indirilmesini etkileyebilir.

 

4. Asteroit kaşifi Dünya'ya dönüyor

Origins Spectral Interpretation Resource Identification Security Regolith Explorer veya daha yaygın olarak OSIRIS-REx, Dünya'ya yakın asteroit Bennu'ya yönelik bir NASA görevidir. Bu robotik görevin temel amacı, Bennu'nun örneklerini almak ve bunları analiz için Dünya'ya geri getirmekti.

OSIRIS-REx, araçta depolanan bir kilograma kadar değerli asteroit örneğiyle şimdi hızla Dünya'ya dönüyor. Her şey yolunda giderse, kapsül uzay aracından ayrılacak, Dünya atmosferine girecek ve paraşütle süzülerek 24 Eylül'de Utah çöllerine yumuşak bir iniş yapacak. Asteroit örnek dönüşü daha önce yalnızca bir kez, Japon Uzay Ajansı'nın 2020'deki Hayabusa 2 görevi tarafından, gerçekleştirildi.

Altın gök taşı Bennu. NASA/Goddard/Arizona Üniversitesi

 

Bennu, sadece yarım kilometre büyüklüğünde yaklaşık olarak elmas şeklindeki bir dünya, ancak birçok ilginç özelliği var. Güneş Sistemi'nin ilk 10 milyon yılında çok daha büyük bir asteroitten koptuğuna inanılıyor. İçinde tespit edilen bazı mineraller su tarafından değiştirilmiş, bu da Bennu'nun eski ana cisminin sıvı suya sahip olduğunu gösteriyor.

Ayrıca altın ve platin de dahil olmak üzere çok sayıda değerli metale sahiptir. Son olarak, Bennu, gelecek yüzyılda (çok) küçük bir Dünya’ya çarpma olasılığı olan potansiyel olarak tehlikeli cisim olarak sınıflandırılır.

 

5. Hindistan'ın özel uzay fırlatması

SpaceX en önde gelen özel uzay fırlatma şirketi olsa da, dünya çapında kendi fırlatıcı serilerini geliştiren diğerleri de var. Kasım 2022'de Vikram-S roketini başarıyla fırlatan Skyroot Aerospace, yakında uydu fırlatan ilk özel Hint şirketi olacak.

Roketin kendisi 90 km yüksekliğe ulaştı, bir uydu grubunu yörüngeye oturtmak için iyileştirilmesi gereken bir mesafe. Skyroot'un ilk uydu fırlatmasının, 3D basılmış roketlerini birkaç gün içinde üreterek özel uzay fırlatma rakiplerini kesme hedefiyle, 2023'te gerçekleştirmesi planlanıyor. Başarılı olursa, bu aynı zamanda bilimsel görevlerin daha ucuza fırlatılması için bir yol sağlayarak daha hızlı araştırmaya imkan verebilir.

Açıkça, uzay sektörüne olan ilgi yüksek olmaya devam ediyor. 2023'te gerçekleştirilecek pek çok cesur ilerleme ve fırlatmayla, 1960'lar ve 70'lerdeki uzay fırlatmalarının "Altın çağına" benzer yeni bir aşamaya giriyoruz.

 

Gareth Dorrian, Uzay Biliminde Doktora Sonrası Araştırma Görevlisi, Birmingham Üniversitesi ve Ian Whittaker, Kıdemli Fizik Öğretim Üyesi, Nottingham Trent Üniversitesi

Bu makale The Conversation'da yayınlanmıştır.